ŚWIĘTA CHRZEŚCIJAŃSKIE
WIELKANOC (lit. Velykos). Każda rodzina ma własne zwyczaje malowania pisanek wielkanocnych. Najczęściej jajka są malowane w łusce cebulowej na ciemnoczerwony kolor. Włożone do pończochy jajko z ryżem, albo listkiem, (jeżeli taki da się znaleźć po zimnej zimie) stanowi tajemnicę – jakiż wzór odbije się po umalowaniu? Co innego drapanki – pisanki z wydrapanym wzorem lub pisanki malowane woskiem. Tego rodzaju pisanki – to prawdziwe arcydzieła sztuki.
Więcej o tradycjach wielkanocnych opowiada Pani Aniela Mikielewicz z Bujwidz:
ZIELNA lub WNIEBOWZIĘCIE NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY (lit. Žolinės). Wniebowzięcie w kościele katolickim zajęło miejsce Zaśnięcia Maryi Panny, kiedy Watykan ogłosił dograt, że po zakończeniu swojego ziemskiego życia Najświętsza Maryja Panna została z ciałem i duszą wzięta do wiecznej chwały. Cerkiew prawosławna odrzuca dogmat Wniebowzięcia i dalej obchodzi święto Zaśnięcia. Kościół protestancki sprzeciwia się wspomnianemu dogmatowi podając jako argument brak jakiejkolwiek wzmianki na ten temat w Piśmie Świętym, które jest rdzeniem nauki kościoła reformowanego.
Bałtowie w ten dzień obchodzili święto bogini Łady, dla której w ofierze były składane plony ziemi. Tego dnia nikt nie odwarzał się sporzywać plonów tegorocznych. Na Wileńszczyźnie, szczególnie ludzie starsi, którzy mają zmarłe dzieci do Zielnej nie jedzą owoców tegorocznych. Kiedy pytam: dlaczego? Odpowiadają: tak trzeba, tradycja taka.
„Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie“
ZADUSZKI (lit. Vėlinės) obchodzone 2 listopada są odpowiednikiem pogańskiego święta Dziadów. Jest to dzień modlitwy za dusze wszystkich zmarłych, stąd i nazwa święta „Zaduszki“. Na grobach zmarłych są składane kwiaty, zapalane znicze. Znicz, ogień w kościele chrześcijańskim jest symbolem działania Boga, symbolem miłości Boga do człowieka. Poganie na mogiłach zapalali ogniska w celu ogrzania błąkające się po ziemi dusze.
WIGILIA I BOŻE NARODZENIE (lit. Kūčios ir Kalėdos). Według kalendarza gregoriańskiego Wigilia jest odchodzona 24, a Boże Narodzenie 25 grudnia. W kościołach wschodnich, które żyją w.g kalendarza juliańskiego Boże Narodzenie przypada na 7 stycznia. Na Litwie jest wiele rodzin mieszanych, więc w takich domach Boże Narodzenie jest obchodzone dwa razy. Do Wigilijnego stołu rodzina siada, kiedy na niebie pojawi się pierwsza gwiazda. Nakrywając do stołu jeden talerz jest stawiany dla nieoczekiwanego gościa. W innych domach powiada się, że ten talerz jest dla Boga, który w nocy obowiązkowo przyjdzie, usiądzie przy stole i spróbuje wszystkich dań. Wręcz obowiązkowo na stole Wigilijnym musi być karpik, sałatka ze śledziem i warzywami nazywana szubą, pierożki (na Wileńszczyźnie nazywane pączkami) z grzybami, z makiem i gęsty kisiel. Wigilia w domu litewskim nie jest wyobrażana bez śliżyków (lit. kučiukai), małych kluseczek, które są dopawane z mlekiem.
NOWY ROK (lit. Naujieji metai). Nie jest to ważne święto dla Litwinów. Nie znajdziemy tu wyjątkowych, powszechnie kontynuowanych tradycji dotyczących tego święta.
§ Nie ma święta bez pieśni. Litwini znają bardzo dużo pieśni ludowych. A tradycyjne wesela w rozśpiewanej Dzukiji to prawdziwy spektakl muzyczny. Unikalnymi pieśniami są litewskie pieśni wielogłosowe zwane „sutartinės” oraz prastare pieśni o charakterze pożegnalnym – pieśni-płacze, czyli „raudy”. Tradycje pieśni i tańca ludowego pielęgnuje na Litwie ponad 800 zespołów etnograficznych i folklorystycznych.
Jesteś zainteresowany(-a) ofertą? Masz pytania? Skontaktujmy się!
© Kopiowanie materiałów bez poinformowania autora jest zabronione. Przewodnik po Litwie