Józef Ignacy Kraszewski do Wilna przyjechał w 1829 roku i podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Wileńskiego. Wkrótce jednak przeniósł się na Wydział Literacki. Kraszewski był powieściopisarzem, poetą, krytykiem literackim, publicystą, dziennikarzem, działaczem społecznym i politycznym. Jako malarz i grafik był uczniem Bonawentury Dąbrowskiego w Wilnie. Malował widoki akwarelowe, rysował portrety. Studiował kilka języków (w tym arabski i hebrajski). Ciekawiła go historia Wilna i Litwy. W Wilnie pod pseudonimem Kleofasa Fakunda Pasternaka publikował pierwsze utwory literackie, które były drukowane w wileńskim „Noworoczniku Litewskim“.
„Przebiegając ulice Wilna wieczorem, gdy padał mrok nocny,
wpatrywałem się ciekawie w przesuwające się postacie,
starałem się odgadnąć dokąd, po co, z jaką myślą dążyły.
Nieraz goniłem za posępną twarzą, pod której brwią nawisłą szukałem dziwacznej powieści.
Wróciwszy potem do samotnego mieszkania rozplatałem swoje marzenia i wiłem z nich powieści.
Tak się urodził i Pan Karol, ze światła w oknach na Skopówce,
z przechadzki na Antokol, z ujrzanych śmiesznych figur kilka w traktierni“.
Kraszewski brał aktywny udział w życiu studenckim. Gdy wybuchło powstanie listopadowe, został aresztowany i osadzony w byłym klasztorze kanoników laterańskich.