Wycieczkę po Wilnie możesz wybrać tu >>

Jednym z napopularniejszych miejsc w Wilnie jest Ostra Brama jedna z wjazdowych bram do miasta. Obecnie to znane miejsce kultu Matki Bożej w Europie i na świecie. W roku 1993 w Ostrej Bramie modlił się Jan Paweł II, a w 2018 roku papież Franciszek. Do Ostrej Bramy przylega kościół  św. Teresy z Avila, wzniesiony staraniem karmelitów bosych, którzy byli znani z teologii mistycznej i warzenia piwa. Więcej informacji: Brama i kult, Obraz i kaplica.  

„Obrona wielka miasta Giedymina Wilna całego pociecho jedyna. W tej Ostrej Bramie obrona potężna, Królowo Polska, a Litewska Księżna“1

Polacy odwiedzający Wilno udają się na cmentarz na Rossie najstarszą nekropolię wileńską, która powstała na początku XIX w. Spoczywa tu serce marszałka Józefa Piłsudskiego i jego  matka, poeta Władysław Syrokomla, ojciec i ojczym Juliusza Słowackiego, profesor Joachim Lelewel, przyjaciel A. Mickiewicza Onufry Pietraszkiewicz, doktor Judym (bohater „Ludzi Bezdomnych“, aut. Stefan Żeromski), rzeźbiarz Antoni Wiwulski i inni sławnych postaci. Więcej: Historia, Cegiełka na Rossę.

Perłą wileńskiego baroku jest nazywany  kościół  św. Piotra i Pawła. Wnętrze kościoła zdobi mnóstwo stiukowych rzeźb. Barokowa świątynia ufundowana przez hetmana Michała Kazimierza Paca stanęła na Antokolu jako wotum dziękczynne za uratowanie mu życie, bądź za wypędzenie z Wilna wroga. Fundator spoczął pod schodami kościoła. W XVIII wieku w schody kościoła uderzył piorun i rozbił je na dwie części. Uważa się to za znak, że M.K. Pac już odpokutował.

Niestety holokaust Wilna nie ominął. W latach 1941-1943 na starym mieście powstały dwa getta: duże i małe. Likwidując getta, Żydów masowo mordowano w pobliskich Ponarach. W Ponarach zginęło również prawie 20 tys. Polaków.

Obecnie dzielnica żydowska  to jedna z najbardziej reprezentacyjnych dzielnic Wilna. Przy ul. Szklanej znajduje się najdroższy hotel w stolicy. Dalej, przy ulicy רחוב יהודי (pl. Żydowskiej) znajdziemy cudną cukiernię „Szczęście Pań", jeszcze dalej można zjeść pieczony mózg cielęcy lub gotowane żółtka jaj kaczki. A może ktoś załapie się na deser z karmelizowanymi mrówkami?

Uogólniając, obecnie tu wszystko drogo i na bogato. ale wróćmy jeszcze to tematu Żydów.  W Wilnie mieszka około 3 tys. osób pochodzenia mojżeszowego, a tych, którzy pochodzą z naszych terenów nazywamy Litwakami. Litwakiem był  skrzypek Jascha Heifetz, prezydent Izraela Szimon Peres, malarz Samuel Bak − honorowy obywatel Wilna, którego muzeum mamy i wiele innych sławnych postaci. „Jeruzolem Północy” − tak Żydzi nazywali Wilno. 

W Wilnie znajdziemy sporo cerkwi prawosławnych, co tam cerkwie, mamy tu calą  „popowszczyznę", jedną  świątynię grekokatolicką, kirche ewangelicko-reformowaną, kirche luterańską, synagogę, a ogółem w mieście istnieją świątynie aż  dziewięciu różnych tradycyjnych konfesji. 

Wilno – to było miasto bardzo tolerancyjne. Każdy mógł wyznawać swoją religię. Wszyscy pięknie żyli w zgodzie i wzajemnej miłości. Takie i podobne bajeczki często można usłyszeć. 

A jak było naprawdę?

Kazimierz Jagiellończyk nie pozwalał prawosławnym odnawiać cerkwie, Zygmunt Stary biskupowi wileńskiego nadał przywilej do walki z "heretykami". Palenie książek było zaliczane do zasług, niekatolicy nie mogli zostać szlachcicami, protestantom zabroniono brać udział w sejmach i zajmować stanowiska urzędników. Aleksander Jagiellończyk wypędził z Wilna Żydów, po 8 latach pozwolił im wrócić, ale nie mogli oni mieszkać przy głównych ulicach, a tylko w określonym miejscu. Ciągłe starcia prawosławnych z unitami, katolików z protestantami i i i i. Temat obszerny i niewyczerpany. Pomimo animozji, zachowały się świątynie różnych konfesji, które są warte naszej uwagi.
 

 
Nieopodal Ostrej Bramy znajduje się prawosławna cerkiew św. Ducha, w której spoczywają trzej święci męczennicy: św. Jan, św. Eustachy i św. Antoni. Każdego roku 26 czerwca jest obchodzone święto Przeniesienia Relikwii. Wówczas relikwiarz jest otwierany, żeby świętym  pocałować w nogi. 
Do cerkwi przylega jedyny na Litwie monastyr (klasztor) prawosławny oraz siedziba metropolity Wilna i Litwy, który podlega metropolicie Moskwy i Rusi. W cerkwi prawosławnej w 2023 roku nastąpił rozłam. Został założony egzarchat, który podlega nie Moskwie, ale patriarchowi Konstantynopolskiemu. Wierni mogą wybrać do jakiej cerkwi chodzić.
 

Bogatą historię ma cerkiew unicka-grekokatolicka św. Trójcy. Wzniesiona przez Konstantego Ostrogskiego po zwycięstwie pod Orszą. Związana z św. Józefatem Kuncewiczem. Dzisiaj jest przytułkiem dla uchodźców wojennych z Ukrainy. Wszystkie nabożeństwa odbywają się wyłącznie po ukraińsku. 

Obok kościoła znajdują się zabudowania klasztorne zakonników Bazylianów, które w swoim czasie pełniły funkcję więzienia. Otóż  w tym miejscu uwięziono Filomatów i Filaretów. Słynna cela Adama Mickiewicza - Cela Konrada, gdzie odgrywa się akcja Dziadów 3 części jest właśnie tu.

Wilno zostało założone w 1323 roku, wkrótce miasto otrzymało prawa Magdeburskie. Wtedy powstał ratusz, przy nim słup wstydu-pręgierz i szubienica. Na placu ratuszowym wypełniano wyroki, ogłaszano nowości, handlowano. Tu polski kompozytor Stanisław Moniuszko raz pierwszy zagrał  „Halkę“.

Chcesz zwiedzać z przewodnikiem? Kontakt >>

 

Trudno sobie wyobrazić jakie byłoby Wilno gdyby nie Uniwersytet Wileński. To jest najstarsza  i największa uczelnia na Litwie. Miejsce, które od wieków kształci elitę społeczeństwa. 

Słynni wykładowcy i studenci:  P. Skarga, K. L. Sapieha, św. A. Bobola, J. Wujek, M. Poczobut, J. Frank, G. Forster, A. Śniadecki, W. Gucewicz, J. Lelewel, A. Mickiewicz, I. Domejka, S. Moniuszko, E. Słowacki, A. Becu, J. Słowacki, J.I. Kraszewski, Cz. Miłosz i inni. Goście: S. Batory, Z. August, J. Piłsudski, Jan Paweł II, Dalai Lama, L. Wałęsa, królowa Elżbieta i inni. Więcej: Historia Uniwersytetu Wileńskiego

Wychowanek uniwersytetu Adam Mickiewicz – wieszcz narodowy, ma wyjątkowe miejsce w upamiętnieniu go w Wilnie. Obecnie w Wilnie jest 6 tablic na domach, gdzie poeta przebywał. Mamy Muzeum Adama Mickiewicza i pomnik w zakątku gotyckim przedstawiający poetę opartego na złamanej kolumnie. Więcej: Adam Mickiewicz w Wilnie

Zakątek gotycki − to jest zespół dwóch kościołów: św. Anny i św. Franciszka i Bernarda. W.g legendy, kościoł św. Anny Napoleon Bonaparte chciał zabrać do Paryża, a kościół bernardyński, to parafialny rodziny piosenkarki Maryli Rodowicz.

Młodzież, która przyjeżdża na wycieczki z nauczycielami czyta w szkole utwór A. Mickiewicza „Pan Tadeusz". Osoby starsze, również cytują: „Litwo, ojczyzno moja", więc również to dzieło znają. Ale co więcej? Czasami czytając nie zastanawiamy się lub nie znamy miejsc, które poeta opisuje. Owszem, Ostra Brama, ale jest jeszcze więcej, cyt.:

„I Giedymina, kiedy na Ponarskiej Górze,
Przy ognisku myśliwskim, na niedźwiedziej skórze
Leżał, słuchając pieśni mądrego Lizdejki,
A Wilii widokiem i szumem Wilejki
Ukołysany, marzył o wilku żelaznym,
i zbudzony, za bogów rozkazem wyraźnym
Zbudował miasto Wilno, które w lasach siedzi
Jak wilk pośrodku żubrów, dzików i niedźwiedzi." - A. Mickiewicz "Pan Tadeusz", 4 księga

Tak poetycko poeta opisuje założyciela miasta Wilna księcia Giedymina – dziadka Władysława Jagiełły. Wilia i Wilejka nadal płyną. Będąc w Wilnie trzeba je zobaczyć. Legendę założenia Wilna i o dziejach zamku obszerniej można przeczytać tu: Dzieje zamku i legenda

Do naszych czasów zachowała się jedynie wieża zwaną Basztą Giedymina. W wieży Giedymina mieści się Muzeum Zamku Górnego, a na najwyższym piętrze taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę starego i nowego miasta. 

Jeszcze jedna panorama na miasto jest ze Wzgórza Trzykszyskiego. Pierwsze trzy betonowe krzyże na tym wzgórzu postawił słynny architekta Antoni Wiwulski. Współautor pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie. Obecne krzyże odbudowano w latach 90-tych wieku XX. A były wyburzone w 1953 roku, kiedy do miasta przyjeżdżał „wielki" pan - minister spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesław Mołotow.                    

 

Zamek Giedymina, owszem jest symbolem państwowości. Obecna zaś głowa państwa − prezydent Gitanas Nausėda pracuje w pałacu prezydenta, który pierwotnie był wybudowany dla biskupa.

Z pałacu prezydenta rzut beretem i juz jesteśmy w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego. Znajduję się tu obraz „Jezu Ufam Tobie”, który był namalowany według  wskazówek św. Faustyny Kowalskiej. Jest to jedyny obraz na świecie namalowany w obecności s. Faustyny. Autorem obrazu jest malarz E. Kazimierowski, sąsiad bł. Michała Sopoćki. Sanktuarium jest otwarte całodobowo. Msza po polsku: codziennie o 16 godz., koronka o 15:40. 

Pielgrzymi nie pomijają kościóła  św. Ducha, który znajduje się przy tej samej ulicy. To jedyna świątynia w Wilnie, gdzie nabożeństwa odbywają się tylko w języku polskim. Więcej: Kościół św. Ducha - polski kościół w Wilnie 

Najważniejszą zaś świątynią Litwy jest archikatedra bazylika św. Stanisława i Wladysława. To serce miasta. W katedrze znajdują się relikwie św. Kazimierza, w podziemiach świątyni spoczywa: król Aleksander Jagiellończyk, królowe Elżbieta z Habsburgów i Barbara Radziwiłłówna oraz serce Władysława IV Wazy. Podziemia katedry zostały odkryte dopiero w 1931 roku, kiedy Wilno zastała duża powódź. Więcej: Kaplica św. Kazimierza

Wilejka o której pisze Mickiewicz, dzisiaj jest nazywana Wilenką. Wartka i szybka rzeka, od której Wilno nosi swoją nazwę, płynie przez Zarzecze. To wyjątkowa dzielnica z niepowtarzalną filozofią jej mieszkańców i sposobami jej wyrażenia, obfitującą w różnorodne wyjątkowe wydarzenia i uroczystości. 

Od 1998 roku Zarzecze jest państwem w państwie. Res Publika Zarzeczańska  taka jest powszechna nazwa tej dzielnicy. Ma ona swoją konstytucję, herb - dłoń z dziurką, parlament i anioła, który wykluł się z jajka.
1 kwietnia Zarzecze obchodzi Dzień Niepodległości, w Poniedziałek Wielkanocny Dzień Białych Obrusów, 17 marca Dzień św. Patryka. Tego dnia Wilenkę farbuje się na zielono. O Zarzeczu można mówić bez końca, bo to „żywy organizm", wciąż zmieniający się i mutujący. Dla zainteresowanych, więcej o Zarzeczu tu >>
 

Programy wycieczek  >> 

Miejsca związane z s. Faustyną. Proponowane do odwiedzenia pielgrzymom:

Zachowała się część klasztoru, w której przebywała s. Faustyna i tam była podyktowana koronka do Miłosierdzia Bożego. Obecnie to centrum pielgrzymkowe domek s. Faustyny, w którym można zapoznać się z życiorysem s. Faustyny, zobaczyć jak wyglądał klasztor podczas jej pobytu w Wilnie, pomodlić się przy relikwiach s. Faustyny i bł. Michała Sopoćki, kupić pamiątki. 

Pracownia artystyczna malarza Eustachego Kazimierowskiego − miejsce, gdzie powstał obraz „Jezu, Ufam Tobie”. Obecnie to kaplica sióstr Zgromadzenia Miłosiernego Pana Jezusa. W tym samym domu na piętrze mieszkał bł. Michał Sopoćko, pracownia malarza zajmowała parter. Miejsce moża zwiedzać z wcześniejszym uprzedzeniem sióstr.  Obok klasztoru powstały pierwsze na Litwie hospicja. Zalożycielką hospicjum jest s. Michaela Rak, która pochodzi z Gorzowa Wielkopolskiego. 

 

A może coś więcej?

Wilno można połknąć jak pigułkę, ale można też w nim rozkoszować się, zwiedzając nie tylko historyczne centrum, ale i inne ciekawe miejsca.

Wjeżdżając do stolicy od strony północnej, z daleka widać wysoką wieżę. To jest najwyższy budynek w Europie Środkowo-Wschodniej, o wysokości 326,4 m, służący jako Wieża Telewizyjna. Na parterze czynna jest wystawa fotograficzna poświęcona dla 14-u osób, którzy zginęli podczas tragicznych wydarzeń w Wilnie w styczniu 1991 roku. Na wysokości 165 m. znajduje się kawiarnia. W słoneczny dzień można stąd zobaczyć panoramę Wilna i okolic w promieniu 30 km. 

Kiedy jest dobra pogoda można udać się na Belmont. To jest kompleks wypoczynkowo-rekreacyjny: restauracje, które są wyposażone w stylu karczm i majątków litewskich z XIX w., młyn francuski z największym kołem na Litwie, wiele mostków przerzuconych przez Wilenkę, ścieżki na spacery, kwietniki, stawy, po których pływają czarne łabędzie.

Wilno to miasto w lesie, czy las w mieście.

W latach 1941–1944 podwileński las ponarski stał się miejscem masowych mordów dokonywanych przez oddziały SS, policji niemieckiej i miejscowych kolaborantów. Ofiary przywożono pociągami lub ciężarówkami, rozstrzeliwano i grzebano w dołach wykopanych przed wojną na zbiorniki paliwa. Ogółem w Ponarach zamordowano około 100 tys. ludzi. W większości Żydów i około 20 tys. Polaków. Obecnie na terenie są oznakowane miejsca masowych grobów, znajduje się również kwatera polska. Więcej o zbrodni Ponarskiej tu>>

 

Literatura:

1Poezja Ostrobramska. Zebrał, opracował i wstępem opatrzył ks. T. Krahel, Białystok 1996, p. 27. 

Opinie

Дякуємо екскурсоводу за чудову екскурсію старим містом Вільнюса для українських біженців війни. Дуже дякую. Екскурсія була для українських матерів.

Олеся

Zostańmy w kontakcie

Wybierasz się na wycieczkę do Wilna, Trok, Kowna i potrzebujesz przewodnika? A może jesteś przedsiębiorcą i potrzebujesz jakiejś pomocy na Litwie? Zachowaj kontakt lub podziel się ze znajomymi. Na bieżąco zapraszam do śledzenia aktualności na Facebooku

Renata Kuszlewicz Jasilionienė
Tel.: +37067708262
mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
e-strona: www.przewodnik-wilno.lt