Po ukończeniu szkoły w Nowogródku w wieku 16 lat do Wilna przyjechał przyszły student Adam Mickiewicz. W Wilnie poeta wydał swój pierwszy tomik poezji „Ballady i Romanse“, który zapoczątkował nową epokę literacką: romantyzm. W tym tomiku znalazła się też ballada „Świteź“. W Wilnie była redagowana, a później oddana do druku „Grażyna“. W Wilnie na podstawie oglądanych obrzadków na cmentarzu przy starej kaplicy w Solecznikach Adam napisał II i IV część „Dziadów“.
Za przynależność do młodzieżowej organizacji filomatycznej "Filomaci i Filareci", A. Mickiewicz wraz z towarzyszami został uwięziony w więzieniu w klasztorze bazylianów. Cela w jakiej był więziony nazywa się Celą Konrada. W niej odgrywa się akcja Dziadów III części, "Tu zmarł Gustaw, tu urodził się Konrad". Po 6 miesiącach więzienia został zesłany do Rosji bez możliwości powrotu. Nigdy więcej do Wilna nie wrócił.
„Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem
(Gdy od płaczącej matki pod Twoję opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.
Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną
Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,
Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;
Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,
Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;
Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała,
Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała,
A wszystko przepasane, jakby wstęgą, miedzą
Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą“ <...> - A. Mickiewicz